Theo Luật xây dựng năm 2014, dự án đầu tư xây dựng trải qua các giai đoạn chuẩn bị dự án, thực hiện dự án, vận hành khai thác. Tùy theo giai đoạn, nội dung công việc cần thực hiện và sản phẩm đầu ra sẽ khác nhau. Tuy nhiên, ở giai đoạn chuẩn bị dự án và thực hiện dự án, các nội dung về Tổ chức xây dựng chiếm tỷ trọng đáng kể, đặc biệt là giai đoạn thực hiện đầu tư.

Một trong những sản phẩm quan trọng nhất trong báo cáo nghiên cứu khả thi ở giai đoạn chuẩn bị dự án là Kế hoạch thực hiện dự án. Đây là văn bản này có tính toàn cục và ý nghĩa chỉ đạo chung trong quản lý thực hiện, quyết định trực tiếp đến hiệu quả đầu tư của dự án. Để lập được nội dung này cần phải nghiên cứu, đưa ra những dự kiến mang tính tổng thể về bố trí tiến trình các giai đoạn của dự án, định hướng tổ chức thực hiện và sự đảm bảo các điều kiện chung trong thực hiện dự án.

Giai đoạn thực hiện dự án có thể chia thành nhiều quá trình thành phần, trong đó quan trọng bậc nhất là lựa chọn nhà thầu, đặc biệt là lựa chọn nhà thầu xây dựng, và triển khai xây dựng công trình. Để quyết định sự thành công của các quá trình này, hồ sơ thiết kế tổ chức thi công là nhân tố đầu tiên cần xem xét.

• Trong quá trình lựa chọn nhà thầu, các nhà thầu phải nộp hồ sơ dự thầu đáp ứng yêu cầu đặt ra của hồ sơ mời thầu. Cụ thể, một bộ hồ sơ dự thầu hoàn chỉnh có thể chia thành 03 phần chính: (1) Nội dung Hành chính – Pháp lý; (2) Nội dung Kỹ thuật – Công nghệ và (3) Nội dung Tài chính – Thương mại. Trong đó, phần Kỹ thuật – Công nghệ chiếm tỷ trọng rất lớn, thể hiện sự cam kết của nhà thầu tham gia tranh thầu về các giải pháp kỹ thuật, công nghệ sẽ áp dụng để thực hiện gói thầu nhằm đáp ứng các yêu cầu về thời gian, chất lượng, chi phí, an toàn lao động vệ sinh môi trường và các yêu cầu khác. Nội dung này được trình bày thông qua thuyết minh về giải pháp kỹ thuật và tổ chức thi công sẽ áp dụng cho các công việc theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu và các bản vẽ. Khi đánh giá hồ sơ dự thầu, phần năng lực, kinh nghiệm của các nhà thầu hầu hết đều đáp ứng các yêu cầu của hồ sơ mời thầu, do vậy phần Kỹ thuật – Công nghệ là chìa khóa để quyết định xem hồ sơ dự thầu có được tiếp tục xem xét đánh giá về mặt tài chính hay không. Do vậy, kỹ năng lập các nội dung này của nhà thầu được xác định là cốt lõi, tối quan trọng.
• Trong giai đoạn triển khai thi công, hồ sơ thiết kế tổ chức thi công là căn cứ, là “sợi chỉ đỏ” để quản lý, điều hành các hoạt động tổ chức sản xuất trên công trường nhằm biến “công trình trên giấy” từ hồ sơ thiết kế thành công trình hiện hữu. Mức độ trơn tru của quá trình thi công, khả năng đáp ứng yêu cầu về thời gian thực hiện, chất lượng, giá thành thi công của công trình, an toàn tính mạng của công nhân và công trình xây dựng, việc bảo vệ môi trường trong quá trình thi công đều được quyết định bởi chất lượng của hồ sơ thiết kế tổ chức thi công do nhà thầu lập.

Trên cơ sở đối chiếu với thực tiễn, Khoa Kinh tế và Quản lý xây dựng xác định các mảng kiến thức, kỹ năng về lập hồ sơ thiết kế tổ chức thi công là cốt lõi, cần thiết phải trang bị và có cơ hội thực hành cho sinh viên trong Khoa. Các mảng kiến thức này về cơ bản được truyền đạt cho sinh viên thông qua một chuỗi các môn học như Kỹ thuật thi công, Định mức kỹ thuật trong xây dựng, Tổ chức xây dựng.

Tuy nhiên, trong môn học Đồ án Tổ chức xây dựng và Đồ án tốt nghiệp dạng Thiết kế tổ chức thi công, một công trình cụ thể với đầu đủ hồ sơ thiết kế được cung cấp để làm ví dụ áp dụng điển hình cho sinh viên tổng hợp, vận dụng các kiến thức liên quan nhằm xây dựng một bộ hồ sơ thiết kế tổ chức thi công cụ thể. Các công trình này được trải rộng từ nhà công nghiệp sử dụng kết cấu thép tiền chế đến công trình dân dụng với sự đa dạng về thiết kế nhằm cung cấp, trang bị cho sinh viên góc nhìn bao quát nhất và kiến thức tổng hợp nhất để có thể vận dụng trong quá trình làm nghề.

Nếu nghiêm túc học tập các môn học và đồ án môn học này, sinh viên Khoa Kinh tế và Quản lý xây dựng sẽ luôn sẵn sàng đảm nhận bất kỳ vị trí công việc nào liên quan đến việc lập kế hoạch thực hiện dự án trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị hồ sơ dự thầu cho các nhà thầu xây lắp và triển khai thi công ngoài hiện trường (cán bộ kỹ thuật, tư vấn giám sát, tư vấn quản lý dự án).